کد مطلب:43167 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:24

گنجینه پرسمان » حديث شناسي

تفسير فرازهاي سي و هفتم تا چهل و هشتم خطبه صد و چهل و سوم نهج‎البلاغه كه در آن از خداوند طلب بخشش و باران مي‎كند چيست؟

«أَللّهُمَّ انْشُرْ عَلَيْنا غَيْثَكَ وَ بَرَكَتَكَ وَ رِزْقَكَ وَ رَحَمَتَكَ، وَ اسْقِنا سُقْيانا قِعَةً مُرْوِيَةً مُعْشِبَةً تُنْبِتٌ بِها ماقَدْفاتَ وَ تُحييِ بِها ما قَدْماتَ، نافِعَةَ الْحَيا كَثِيرَةَ المُجْتَلي، تُرْوِي بِهَا الْقِيعانَ وَ تُسِيلُ الْبُطنانَ وَ تَسْتَوْرِقُ الْأَشْجارَ، وَ تُرْخِصُ الْأَسْعارَ إِنَّكَ عَلي ما تَشاءُ قَديرٌ» [خداوندا، باران و بركت و روزي و رحمتت را بر ما بگستران و ما را با آب شيرين و گوارا سيراب كننده و روياننده سيراب فرما تا آن روييدني‎ها را كه از دست ما رفته است بار ديگر احياء كند و آنچه را كه مرده است زنده نمايد ـ آب گوارايي كه سودمند باشد و داراي محصولي فراوان، دشتهاي هموار را با آن سيراب فرمايي و در درّه‎ها و پستي‎هاي زمين سيل جاري كني، و درختان را پر برگ و قيمت‎ها را ارزان فرمايي. قطعاً تو بر همه چيز توانايي.]
ساده‎لوحاني پيدا مي‎شوند و مي‎گويند: قوانين طبيعت كه در قلمرو كيهان بزرگ حكمفرما است، چنان مستحكم و پابرجا است كه هيچ عاملي نمي‎تواند آنها را متزلزل بسازد، زيرا تزلزل قانون در عرصة هستي به يك معني، مساوي است با نيست شدن هست، يا هست شدن نيست و اين خود تناقضي است آشكار. اين مطلب گاهي با اين تعبير ادا شده است كه عالم هستي با نظمي كامل در جريان است. و اين نظم با هيچ عاملي قابل مختل شدن نيست. پاسخ اين اعتراض چنين است: نظم و قانون و سيستم و تشكل و مانند اين روابط، تنها با نظر به متن خود دستگاه هستي است و به عبارت ديگر جهان هستي براي ما كه در متن آن زندگي مي‎كنيم نمايش نظام (سيستم) بسته دارد، نه در عالم واقع و نفس‎الأمر، همانگونه كه يك توپ براي مورچه‎اي كه در ميان آن در حركت است داراي سيستم بسته مي‎باشد. ولي با نظر به انسانهايي كه مي‎توانند با دست يا پا يا ديگر وسائل آن توپ را به اوضاع و حركات و موقعيت‎هاي گوناگون درآورند، داراي نظام (سيستم) باز است. معجزات به وسيلة انبياء(ع) و همچنين كرامات و استجابت دعاها، از خارج از متن خود طبيعت [كه نمايش سيستم بسته دارد] وارد اين عرصه مي‎شوند.
اگر بخواهيم با يك تشبيه كاملاً ساده مي‎توانيم اين قضيه را تصور كنيم: اگر يك مورچه يا هر حيواني كه از فعاليت‎هاي مغزي و رواني ما آگاهي ندارد، از همه سطوح و اجزاء بدن ما عبور كند و آنها را در حالات معيني مشاهده كند، محال است به ذهنش خطور كند كه ممكن است يكايك اين سطوح و اجزاء، بلكه همة آنها به وسيلة نيروي اراده، وضع خاص خود را تغيير بدهد. مثلاً انساني كه نشسته است، اراده كند و برخيزد، كسي كه دستش پايين افتاده است، اراده كند و آن را بالا ببرد.

---

ترجمه و تفسير نهج‎البلاغه ج 24
آية الله محمدتقي جعفري